Τρίτη 27 Δεκεμβρίου 2011

Xιλιάδες οι γεωτρήσεις, «άφαντες» στην καταγραφή


Απλώς, χάος. Η προσπάθεια καταγραφής των δεκάδων χιλιάδων πηγών υδροληψίας -γεωτρήσεων, πηγαδιών κ.λπ- σε όλη τη χώρα δείχνει να πέφτει στο κενό, εξαιτίας της απροθυμίας των πολιτών να προσέλθουν στις υπηρεσίες των περιφερειών και να τις δηλώσουν. Οπως όλα δείχνουν, οι αγρότες φοβούνται ένα μελλοντικό «υδρο-χαράτσι», ενώ οι υπηρεσίες υδάτων στις περιφέρειες και τις αποκεντρωμένες διοικήσεις προσπαθούν να αντεπεξέλθουν με ελάχιστο προσωπικό, το οποίο συχνά ετεροαπασχολείται σε άλλες υπηρεσίες. Το τραγικότερο όλων είναι ότι η καταγραφή των πηγών υδροληψίας θα αποτελέσει ένα από τα σημαντικότερα στοιχεία στα οποία θα βασιστούν τα σχέδια διαχείρισης που καταρτίζονται για κάθε περιοχή, αποδεικνύοντας ότι η εφαρμογή της Οδηγίας για τα Νερά στη χώρα μας θα γίνει... α λα ελληνικά.



Από την πρώτη στιγμή, η Οδηγία 2000/60 για τη διαχείριση των υδάτων έγινε πηγή προβλημάτων για τη χώρα μας. Οι κρατικές υπηρεσίες κλήθηκαν να βάλουν τάξη στο χάος δεκαετιών, χωρίς πόρους και προσωπικό, με τον φόβο το τελικό αποτέλεσμα να είναι «ασκήσεις επί χάρτου». Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η καταγραφή των γεωτρήσεων, είτε των νόμιμων (των οποίων έληξε η αδειοδότηση) ή των παρανόμων. Σύμφωνα με κοινή υπουργική απόφαση που υπεγράφη το καλοκαίρι, μέχρι χθες έπρεπε να δηλωθούν όλες οι αρδευτικές γεωτρήσεις και μέχρι τον Ιούνιο όσες χρησιμοποιούνται για ύδρευση. Τη στιγμή που γράφονταν αυτές οι γραμμές, εκκρεμούσε η δημοσίευση στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως εξάμηνης παράτασης στην προθεσμία.

Ολα αυτά, για να μπει μια τάξη στο σημερινό χάος. Ολόκληρες περιοχές, όπως το αργολικό πεδίο, η Κορινθία, τα νησιά του Αιγαίου, η Θεσσαλία έχουν γίνει «σουρωτήρια» από τις γεωτρήσεις, με αποτέλεσμα την εξάντληση και υφαλμύρινση των υπόγειων υδροφορέων.

Οι «σφιχτές» προθεσμίες της νομοθεσίας, όμως, δεν έδειξαν να συγκινούν κανέναν. Ας δούμε αναλυτικότερα τι συμβαίνει σε κάθε περιοχή:

- Στην Αττική, όπως ανέφερε στην «Κ» ο διευθυντής Υδάτων της αποκεντρωμένης διοίκησης κ. Παν. Λάβδας, δεν έχει αδειοδοτηθεί ούτε μια πηγή υδροληψίας! Η εκτίμηση είναι ότι οι νόμιμες γεωτρήσεις (των οποίων η άδεια έχει λήξει) στον νομό φθάνουν τις 30.000, ενώ κανείς δεν γνωρίζει πόσες μπορεί να είναι οι παράνομες.

- Στη Στερεά Ελλάδα, όπως ανέφερε στην «Κ» ο διευθυντής Υδάτων Στερεάς Ελλάδας της αποκεντρωμένης διοίκησης Στερεάς-Θεσσαλίας κ. Κώστας Σιάφης, οι αιτήσεις σε κάθε έδρα νομού δεν ξεπερνούν τις πέντε. Εκτιμάται ότι σε ολόκληρη τη Στερεά υπάρχουν περίπου 15-17.000 παράνομες γεωτρήσεις.

- Η Θεσσαλία, όπως ανέφερε στην «Κ» ο διευθυντής Υδάτων Θεσσαλίας της αποκεντρωμένης διοίκησης Στερεάς-Θεσσαλίας κ. Γρηγόρης Σουλιώτης, η πορεία της ρύθμισης είναι ενθαρρυντική. Εχουν κατατεθεί περισσότερες από 1.000 αιτήσεις, σε ένα εκτιμώμενο σύνολο 50.000 γεωτρήσεων, από τις οποίες οι 20.000 νόμιμες.

Tρεις αιτήσεις σε νησιά

- Στις Κυκλάδες και τα Δωδεκάνησα, όπως ανέφερε στην «Κ» ο διευθυντής Υδάτων Νοτίου Αιγαίου της αποκεντρωμένης διοίκησης Αιγαίου κ. Ηλίας Νόκας, έχουν κατατεθεί από 2-3 αιτήσεις για όλα τα νησιά! Εκτιμάται ότι στα δύο νησιωτικά συμπλέγματα υπάρχουν περισσότερες από 10.000 νόμιμες και παράνομες γεωτρήσεις.

- Στα νησιά του βορείου Αιγαίου, όπως ανέφερε στην «Κ» ο διευθυντής Υδάτων Βορείου Αιγαίου της αποκεντρωμένης διοίκησης Αιγαίου κ. Ευ. Κοντής η εικόνα διαφέρει ανά νησί. Στη Χίο για παράδειγμα έχουν κατατεθεί περί τις 400 αιτήσεις (από τις οποίες έχουν υπογραφεί οι 10). Σε όλο το βόρειο Αιγαίο εκτιμάται ότι υπάρχουν περί τις 8-10.000 γεωτρήσεις.

- Περιορισμένη είναι η προσέλευση και στην Πελοπόννησο, αλλά και τη Δυτική Ελλάδα. Οπως ανέφερε στην «Κ» ο κ. Λ. Τηνιακός, διευθυντής Υδάτων Πελοποννήσου και Δυτικής Ελλάδας στην αποκεντρωμένη διοίκηση Πελοποννήσου, Δυτικής Ελλάδας και Ιονίου, η κατάσταση είναι χειρότερη στην Πελοπόννησο, όπου σε ένα εκτιμώμενο σύνολο τουλάχιστον 20.000 γεωτρήσεων έχουν αδειοδοτηθεί τα τελευταία χρόνια 2-3.000 γεωτρήσεις.

- Στην Ηπειρο, όπως ανέφερε στην «Κ» ο διευθυντής Υδάτων Ηπείρου της αποκεντρωμένης διοίκησης Ηπείρου-Δυτικής Μακεδονίας κ. Σεραφείμ Τσιπέλης, έχουν υποβληθεί περί τις 20 αιτήσεις, σε ένα εκτιμώμενο σύνολο 3-4.000 γεωτρήσεων.

- Τέλος, όπως ανέφερε στην «Κ» ο διευθυντής Υδάτων της αποκεντρωμένης διοίκησης Κρήτης κ. Βασ. Μιχελάκης, έχουν κατατεθεί περί τις 95 αιτήσεις και έχουν εγκριθεί 70, σε ένα νησί με αρκετές χιλιάδες νόμιμες και παράνομες γεωτρήσεις.

- Η «Κ» επικοινώνησε και με την αποκεντρωμένη διοίκηση Μακεδονίας - Θράκης, η οποία αρνήθηκε να παράσχει στοιχεία για την πορεία της ρύθμισης και τον εκτιμώμενο αριθμό των γεωτρήσεων.

Γιατί αγνόησαν τις προθεσμίες;

Για ποιο λόγο οι αγρότες αγνόησαν μαζικά τις προθεσμίες της Πολιτείας για τη δήλωση των γεωτρήσεων; Οι λόγοι είναι πολλοί.

«Ο κόσμος φοβάται ότι θα του επιβληθεί ένας νέος φόρος μέσω του νερού», εκτιμά ο κ. Νόκας. «Επιπλέον, αρκετά από τα δικαιολογητικά του φακέλου είναι άσκοπα και επιβαρύνουν τον ενδιαφερόμενο, για παράδειγμα ζητείται χημική ανάλυση με πέντε προσδιορισμούς στοιχείων, όταν τρεις θα ήταν αρκετοί.

Στην επαρχία βέβαια δεν υπάρχουν πολλά πιστοποιημένα εργαστήρια για αναλύσεις νερού: στη Ρόδο και στην Ερμούπολη υπάρχει μόνο το Γενικό Χημείο του Κράτους που χρεώνει 110 ευρώ για μια ανάλυση. Γενικά εκτιμώ ότι η ρύθμιση είναι εκτός πραγματικότητας - τι εμποδίζει για παράδειγμα έναν αγρότη να φέρει δείγμα νερού αναμεμειγμένο... με εμφιαλωμένο νερό;».

«Στη Θεσσαλία υπάρχουν περί τις 50.000 γεωτρήσεις. Δεν πρόκειται να αδειοδοτηθούν όλες. Ο κόσμος το ξέρει και διστάζει», λέει ο κ. Σουλιώτης.

«Ελπίζουμε ότι η προσέλευση θα είναι μεγάλη, μόνο επειδή χρειάζεται άδεια χρήσης νερού για τις επιδοτήσεις».

«Πολλοί δεν δηλώνουν ότι νοικιάζουν τα χωράφια τους. Αρα για να αποδείξουν ότι αρδεύουν θα έπρεπε να κάνουν συμβόλαια ενοικίασης, άρα να δηλώσουν ένα κρυφό εισόδημα», λέει ο κ. Σήφης Παπαδόπουλος, προϊστάμενος του τμήματος παρακολούθησης υδατικών πόρων στη Δυτική Μακεδονία. «Ο κόσμος έχει σοβαρότατες επιφυλάξεις για ό,τι προέρχεται από δημόσιες υπηρεσίες. Φοβούνται ότι θα μπει χαράτσι. Αφήστε που αν προσέρχονταν όλοι... θα κατέρρεαν οι υποστελεχωμένες υπηρεσίες!», λέει ο κ. Τηνιακός. «Το όλο σύστημα διαχείρισης υδάτων είναι στρεβλό. Ο κανόνας είναι η σπατάλη, η ρύπανση, η ανευθυνότητα. Δεν υπάρχει παιδεία, αυτή φταίει για την κακοδαιμονία στη διαχείριση των υδατικών πόρων μας, αυτή φταίει για όλα».

kathimerini.gr